Theorieën over chakra's komen voor in filosofische stelsels die het menselijk lichaam en geest als een
eenheid beschouwen, in het Sanskriet ook wel namarupa (bodymind) genoemd.
De religieuze en filosofische begrippen en modellen van chakra's als energiecentra stammen uit het
oude India.
Het concept van de chakra's wordt vaak op verschillende manieren behandeld, afhankelijk van de
culturele context.
In sommige Oosterse filosofieën worden chakra's beschouwd als gradaties van bewustzijn en
uitingen van de ziel.
In bepaalde mystieke stromingen zijn de chakra's een model voor de interne en externe ervaring in
verband met fysieke, emotionele, mentale en spirituele aspecten van een persoon.
In bepaalde oosterse tradities worden chakra's beschouwd als de centrale plaatsen van de
levensenergie en vormen ze als zodanig grotere en kleinere knooppunten, waarin de
energiekanalen, of nadi's, samenkomen.
De levensenergie stroomt het wezen binnen vanuit het hoogste chakra, dat ook wel als de poort
naar het Goddelijke, of het Kosmisch Bewustzijn, wordt beschouwd.
Hindoeïsme
In het hindoeïsme maakt het concept chakra's deel uit van ideeën die gerelateerd zijn aan de
esoterische anatomie.
Deze ideeën worden meestal geuit in teksten die de Āgamas of tantra's worden genoemd.
Dit behoort tot een deel van oude teksten waarvan het grootste deel door de orthodoxe brahmanen
wordt verworpen.
Er bestaan veel variaties van deze concepten in bronteksten in het Sanskriet.
In de vroege teksten zijn er al verschillende stelsels van chakra's en nadi's, met verschillende
verbindingen onderling.
Verschillende traditionele bronnen geven vijf, zes, zeven of acht chakra's.
In de loop van de tijd werd een stelsel van zes of zeven chakra's in het lichaam leidend, welke door
de meeste yogascholen werd opgenomen.
Dit betreffende stelsel kent zijn oorsprong in ongeveer de 11e eeuw na Chr. en won in een snel
tempo aan populariteit.
In deze hindoeïstische stromingen vormen de chakra's de zetels van de nog onuitgedrukte
samskara's, die tezamen het karma van de persoonlijkheid uitmaken.
De chakra's, aura's en nadi's vormen tezamen het etherische of energetisch lichaam.
Binnen het concept van de chakra's is prana een van de vijf vitale levensstromen, met een verwijzing
naar dezelfde goden uit de hindoeïstische mythologie.
Prana wordt gelijk gesteld aan Vayu en vertegenwoordigt daarbij alle vijf stromen tezamen.
Van deze stromen gelooft men dat het lichaam ze opwekt en dat ze alle biologische processen
beheersen.
Boeddhisme
Tibetaans boeddhistische stromingen zoals kum nye maar ook het tantrisch boeddhisme en school
van de zes loka's kennen verschillende systemen van chakra's.
Bön is de oorspronkelijke religie van Tibet die sinds de komst van het boeddhisme er sterk door is
beïnvloedt.
Bön kent chakra's als pranische centra van het lichaam.
De zes belangrijkste chakra's zijn ieder verbonden met ervaringskwaliteiten van de zes
bewustzijnsniveaus.
Chinese modellen
Traditionele Chinese geneeswijzen gaan net als bij het chakramodel uit van een model van het
menselijk lichaam als geheel van energiesystemen, gebaseerd op qi.
Qi is onder andere de basisfilosofie achter de acupunctuur.
Yoga
Chakra's vormen in de Hatha yoga pradipika geen hoofdthema, in tegenstelling tot Prana.
Saswitha, de eerste yogaleraar van Nederland en grondlegger van Saswitha-yoga wilde de
chakrafilosofie buiten de yoga houden.
In zijn hoofdwerk Swabhawat komen chakra's bijvoorbeeld niet voor.
Niettemin leggen veel moderne yogascholen de nadruk op het belang van chakra's.
Deze benadering wordt soms chakra yoga genoemd, maar veel scholen beschouwen chakra's als een
van de hoofdonderdelen van de hatha yoga zelf.
Hoewel elke school zijn eigen richting bepaalt, onderwijzen hatha yogascholen deze chakraleer in het
algemeen vanuit hetzelfde uitgangspunt als de new age.
Er bestaan ook yogascholen met een andere invalshoek, zoals de tantrische en kundalini yoga.
Tantrisch
De chakra's staan beschreven in tantrische teksten, zoals de Sat-Cakra-Nirupana en Padaka-
Pancaka.
Hierin worden ze beschreven als emanatie (uitstraling) van bewustzijn van brahman, een energie die
uit het spirituele voortkomt en geleidelijk aan concreter wordt, verschillende niveaus van chakra's
creëert en uiteindelijk tot rust komt in de chakra Muladhara (wortelchakra).
De chakra's maken hierdoor onderdeel uit van de emanationistische theorie, evenals de kabbalah in
het westen of lataif-e-sitta in het soefisme of neoplatonisme.
De energie die loskwam bij het ontstaan, kundalini, ligt opgerold en slapend onderin de ruggengraat.
Het doel van de tantrische en kundalini yoga is deze energie vrij te maken en door de andere
chakra's heen te laten stromen, totdat het de eenheid met god bereikt in de kruinchakra.
New Age
De opkomst van new age-beweging leidde tot meer belangstelling voor chakra's.
De grootste chakra's worden daarin verondersteld verantwoordelijk te zijn voor de activering van de
diverse lichaamsfuncties zoals ademen, spreken, uitscheiden, lopen enzovoorts, zowel als voor de
diverse vormen van perceptie via de zintuigen.
Oefeningen zijn er onder andere op gericht deze klieren door middel van subtiele drukfluctuaties
meer in balans brengen, ter verbetering van de fysieke gezondheid en de beheersing van de emoties
in verband met de mystieke levenswijze.
Chakralagen
Binnen veel oosterse filosofiën zijn de zeven chakra's verbonden met één van de zeven aura's:
de eerste auralaag (fysiek lichaam) is verbonden met het eerste chakra en strekt zich tot ongeveer 2
centimeter van het fysieke lichaam af.
De natuurlijke verbinding tussen de eerste auralaag en het eerste chakra heet de eerste chakralaag.
De tweede auralaag (emotioneel lichaam) is verbonden met het tweede chakra en begint op
ongeveer 2 cm. en eindigt op ongeveer 15 cm. van het fysieke lichaam.
De natuurlijke verbinding tussen de tweede auralaag en het tweede chakra heet de tweede
chakralaag.
De derde auralaag (ego-lichaam) is verbonden met het derde chakra en begint op ongeveer 15 cm.
en eindigt op ongeveer 45 cm. van het emotioneel lichaam.
De natuurlijke verbinding tussen de derde auralaag en het derde chakra heeft de derde chakralaag.
De vierde auralaag (liefdeslichaam) Anahata vierde chakra en begint op ongeveer 45 cm. en eindigt
op ongeveer 100 cm. van het ego-lichaam.
De natuurlijke verbinding tussen de vierde auralaag en het vierde chakra heeft de vierde chakralaag.
De vijfde auralaag (communicatief lichaam) is verbonden met het vijfde chakra en begint op ongeveer
100 cm. en eindigt op ongeveer 160 cm. van het ego-lichaam.
De natuurlijke verbinding tussen de vijfde auralaag en het vijfde chakra heeft de vijfde chakralaag.
De zesde auralaag (intuïtief lichaam) is verbonden met het zesde chakra en begint op ongeveer 160
cm. en loopt langzaam over in de zevende auralaag, de afstand is niet te meten.
De natuurlijke verbinding tussen de zesde auralaag en het zesde chakra heeft de zesde chakralaag.
De zevende auralaag (goddelijk lichaam) is verbonden met het zevende chakra, de afstand van dit
lichaam ten opzichte van het fysieke lichaam is niet te meten.
De natuurlijke verbinding tussen de zevende auralaag en het zevende chakra heeft de zevende
chakralaag.
